Interview Peter Gill met Richard Spaans over de transformatie van Huawei en de bijdrage van het techbedrijf aan de energietransitie.
Op 24 mei 2024 gaf Richard Spaans, Head Corporate and Public Affairs een interview over zijn achtergrond en de rol van Huawei in de energietransitie.
Het gesprek, gehouden in Rijswijk, waar sinds 2020 Huawei Nederland zit, behandelde verschillende belangrijke aspecten van de energietransitie, hoe Richard bij Huawei terechtkwam, de strategische richting van Huawei in de energietransitie en hoe het is om er als Nederlander te werken.
Richard’s reis naar Huawei
Hoe ben je bij Huawei Rijswijk terechtgekomen?
“Ik heb bedrijfseconomie gestudeerd aan de Erasmus Universiteit, met een specialisatie in marketing. Veel van mijn studiegenoten werden bijvoorbeeld Junior brand manager Becel bij Unilever, op een of andere manier trok mij dat niet heel erg. Het leek me wel leuk om bij een PR bureau te beginnen om verschillende klanten te leren kennen, daar ben ik mediarelaties en investor relations gaan doen. Deze eerste rol was zeer divers en kon ik met diverse klanten uit verschillende industrieën werken. Na vijf jaar in PR te hebben gewerkt, maakte ik de overstap naar de energiemarkt door bij Oxxio te gaan werken, een speler in de energiemarkt. Bij Oxxio ging ik corporate communicatie doen met alle facetten die eronder vallen zoals PR, interne communicatie, sociale media en reputatiemanagement. Toen Oxxio werd overgenomen door Eneco, verhuisde ik mee met de transitie.
Hierna ben ik bij Huawei begonnen, alweer twaalf jaar geleden.
Ik ben getrouwd met een geboren en getogen Nederlandse, met grootouders uit China. Daardoor raakte ik geïnteresseerd in China, begon wat Mandarijn Chinees te leren en wilde ook in mijn werk iets met China doen. Huawei was twaalf jaar geleden zo’n beetje het enige Chinese bedrijf van enige omvang in Nederland.”
Hoeveel mensen werken bij Huawei Nederland?
“Huawei Rijswijk is het Nederlandse hoofdkantoor en daarnaast ook het hoofdkantoor voor de Benelux en Ierland. We hebben nog een R&D kantoor in Amsterdam en een logistiek centrum in Waalwijk voor de hele Europese markt. In totaal werken er zo’n 500 mensen bij Huawei in Nederland.”
Ren Zhengfei’s visie:
Denk lange termijn en investeer in Onderzoek en Ontwikkeling (R&D)
Hoe richtte oprichter Ren Zhengfei 任正非 in 1987 Huawei op?
“Oprichter Ren komt uit een groot gezin dat het niet breed had en had een zware jeugd. Zoals zoals veel mannen in Mao’s tijd ging hij als burger het leger in. Na zijn tijd in het leger ontstonden de Special Economic Zones in China, en Ren begon toen telefooncentrales uit Hong Kong te importeren. Hij ging steeds meer de telecomkant op, wat erg lastig was vanwege de vele partijen in die markt, zoals het semi-staatsbedrijf ZTE en het Duitse Siemens en andere spelers. Hij koos toen voor een strategie om zich te richten op moeilijke landelijke gebieden waar nauwelijks concurrentie was.”
Wat is Huawei’s visie?
“Huawei wil met technologie een bijdrage leveren aan de maatschappij en mensen. Wij denken dat we met technologie het leven van mensen kunnen verrijken en beter kunnen maken. We streven naar de digitale kloof te overbruggen en technologie voor iedereen toegankelijk te maken.”
In ‘West meets East’ worden de grootste bedrijven van China beschreven, het viel op dat Huawei een bijzondere eigendomsstructuur heeft, wie zijn de eigenaren van Huawei?
“Het is een redelijk uniek model, het bedrijf is in handen van het personeel. Bijna 143.000 medewerkers hebben aandelen in het bedrijf die ze aangekocht hebben, waarmee ze het bedrijf financieren. Daarmee heeft Huawei een meer langetermijnvisie dan een doorsnee beursgenoteerd bedrijf, omdat het niet wordt gedreven door de korte termijn wensen van externe aandeelhouders en minder afhankelijk is van de kapitaalmarkt. We hebben heel moeilijke tijden gehad, waarin het anders lastig was geweest om nog kapitaal op te halen.
De governance-structuur bij Huawei is ook uniek, waarbij medewerkers inspraak hebben in de selectie van de board of directors via een speciale comité. Het is een beetje een coöperatie-achtig model, zoals bijvoorbeeld Friesland Campina.
We hebben regelmatig de vraag gehad of we niet naar de beurs zouden moeten gaan om het verhaal met de link naar de Chinese overheid te adresseren. Daar valt wat voor te zeggen, maar Ren Zhengfei vindt het belang van de langetermijnvisie en het kunnen blijven investeren in onderzoek en ontwikkeling heel belangrijk.”
West meets East beschrijft hoe Huawei bijna een kwart van de omzet, 20-25 miljard dollar per jaar, aan R&D uitgeeft en wereldwijd op de vijfde plaats staat. Waarom geeft Huawei zoveel uit aan R&D?
“Vanaf het begin vond Huawei R&D enorm belangrijk. Oprichter Ren had de visie dat geld altijd terug in de organisatie geïnvesteerd moest worden. Heel lang is dat geweest op het gebied van toepassingen, maar we zien nu verschuivingen waarbij er steeds meer in fundamenteel onderzoek geïnvesteerd wordt. De focus op R&D is ook zichtbaar in Huawei’s samenwerkingen met academische instellingen en onderzoeksorganisaties. Deze samenwerkingen zijn ontworpen om innovatie te bevorderen en de ontwikkeling van nieuwe technologieën te versnellen. Het bedrijf gelooft dat continue innovatie belangrijk is om zijn concurrentievoordeel te behouden en duurzame groei te waarborgen.”
Producten en diensten van Huawei
Hoe ziet de productenportfolio van Huawei eruit?
“We hebben een enorm brede portfolio, wat ons een belangrijke speler maakt in de technologietransitie. We zitten in een heleboel verschillende domeinen, en kunnen daardoor zogenaamde end-to-end oplossingen leveren.
Van oudher hadden we de Carrier tak (telecomapparatuur), de Enterprise tak en de Consumenten tak. Zonder de geopolitieke discussie zouden we waarschijnlijk nog steeds deze drie takken hebben. Maar door de maatregelen die zijn genomen en de impact die het voor Huawei heeft gehad op de consumententak, is in 2019 onze omzet van ongeveer US$ 130 miljard naar 100 miljard gedaald. Dat waren zware tijden en toen zijn we gaan kijken hoe we konden diversifiëren en nieuwe kansen creëren. Daaruit zijn de nieuwe takken ontstaan Digital Power (de energietransitietak), Cloud en Automotive.
De Carrier tak is de oudste business unit binnen Huawei. Wij leveren bijvoorbeeld antennes, masten, die ervoor zorgen dat de consument van goed functionerende 4G en 5G gebruik kunnen maken.
In 2004 was Telfort het eerste bedrijf in Europa dat een groot telecomcontract met ons afsloot. Deze divisie is op een gegeven moment ingehaald door onze Consumentenbusiness, die pas later is opgericht. Deze tak is het meest bekend van smartphones, sporthorloges, tablets, noem maar op. Die tak groeide enorm hard totdat de smartphoneverkoop in Europa door Amerikaanse sancties werd getroffen. Twee problemen voor Huawei waren dat we geen Android konden installeren op smartphones, en dat we in China geen geavanceerde 5G chips meer konden verkrijgen en ze aanvankelijk ook niet konden produceren. Totdat in september 2023 onze Mate60 werd gelanceerd met daarin geavanceerde 5G chips. Dit probleem lijkt hiermee opgelost. De verkoop van dat nieuwe toestel in China gaat enorm hard. Buiten China loopt de verkoop van smartphones ook goed, vooral in het Midden-Oosten en landen zoals Colombia. In Europa blijft het moeilijk, al verwacht ik wel dat we het hier ook weer gaan proberen met onze smartphones. We hebben ons eigen besturingssysteem, maar het kost tijd voordat mensen eraan gewend raken.
De Enterprise-tak biedt IT-producten en -diensten aan voor de zakelijke markt. Denk hierbij aan organisaties die een eigen bedrijfsnetwerk willen opzetten. Onze producten omvatten onder andere computing, routers, modems en opslagoplossingen. Daarnaast hebben we ook een Cloud afdeling. Daar zijn we redelijk laat mee begonnen, maar we groeien snel op dat vlak, zeker in China.
Dan hebben we ook nog Automotive, daar zijn we in Nederland nog niet actief mee. We kunnen zo’n beetje alles leveren wat technologie is in de auto, zoals verlichting en lane warning systems. Vooral voor elektrische auto’s leveren we veel systemen en we werken ook samen met Westerse fabikanten, zoals Audi en Mercedes.”
Huawei en de energietransitie
Wat voor producten en diensten heeft Huawei in de energietransitie?
“Onder de noemer Digital Power biedt Huawei diverse producten en diensten aan die cruciaal zijn voor de energietransitie. Denk hierbij aan batterijen, omvormers en laadpalen. Deze tak is in Nederland enorm hard gegroeid en heeft een belangrijke rol gekregen. Digital Power werd als aparte afdeling ongeveer vijf jaar geleden in China gelanceerd en is sindsdien ook naar Europa gekomen. Op het gebied van de energietransitie moet iedereen zijn bijdrage leveren, dat kun je niet alleen doen. Daar liggen er kansen voor samenwerking tussen Nederland en China.
We hebben veel expertise in batterijtechnologie, die een grote rol speelt in telecomapparatuur. Dankzij onze kennis hebben we deze technologie snel kunnen toepassen op batterijen voor de opslag van energie. Deze tak is dan ook voortgekomen uit de Carrier-afdeling. Ik verwacht dat Huawei een veel blijvende sterke rol zal spelen in batterijtechnologie.
In omvormers, het transformeren van bijvoorbeeld laag voltage gelijksstroom door zonne-energie naar 220 Volt wisselstroom, zijn we al een serieuze speler. Dit doen we voor huishoudens, voor bedrijven en voor zonneparken. Met laadpalen gaan we ook de markt op, dit is potentieel een enorme groeimarkt voor ons.
Daarnaast bieden we oplossingen voor datacenters, die in de energietransitie een belangrijke rol spelen. Denk aan de grote en stijgende stroombehoeften van datacenters, onder andere gedreven door kunstmatige intelligentie. Er worden eisen gesteld aan datacenters om zuiniger te worden.”
Wat gaat het afschaffen van de salderingsregel per 2027 betekenen voor Huawei?
“In België en Duitsland zien we geen salderingsregel, daar gaat de acceptatie van thuisbatterijen veel sneller. Uit onderzoek blijkt dat veel mensen een thuisbatterij zouden willen, maar dat het te veel geld kost, het is een flinke investering. Thuisbatterijen zullen daarom veel kansen bieden voor Huawei.”
Wat zijn de drie grootste toepassingen waar R&D van Huawei uitgeeft aan de energietransitie aan bijdragen?
Ons portfolio is te groot om daar een eenduidig antwoord op te geven. Behalve in producten die ingezet worden voor de energietransitie, richten we ons namelijk ook op het veel energie-efficiënter maken van bestaande producten, zoals onze antennes. Die zijn over het algemeen ongeveer 30% energiezuiniger dan die van de concurrentie. Daarnaast kijken we bijvoorbeeld ook naar de inrichting van het energienet en de rol van technologie daarin. Met de huidige netcongestie is dit uiteraard een zeer actueel thema.
Partners van Huawei
Welke partners en samenwerkingen heeft Huawei in Europa in de energietransitie?
“Wij leveren zelden onze producten aan de eindklant, daar zitten altijd partijen tussen. We maken gebruik van distributeurs en generieke partners. Voor batterijen, laadpalen en omvormers maken we gebruik van een partij die het als een geheel in de markt zet en het dan weer als een dienst aan de consument of bedrijven verkoopt, inclusief service en installatie. Een voorbeeld van zo’n partij is Kronenburg Techniek. Wij zijn puur de leverancier van de hardware, business to business.
Regelgeving en subsidieprogramma’s
Volgens zakenbank Goldman Sachs wil de USA -gedreven door de Inflation Reduction Act- 1200 miljard aan clean energy technologie uitgeven tot aan 2032. Als we naar Europa kijken, wat voor regelgeving is voor Huawei belangrijk?
“Het allerbelangrijkste is stabiel beleid. Subsidies voor batterijen en de salderingsregeling zouden zowel voor ons als voor de consument zeer wenselijk zijn. Op wereldschaal zien we dat Europa steeds meer industriepolitiek voert, waarbij het de eigen markt beschermt en stimuleert. Nu verdwijnen investeringen richting de Verenigde Staten. Ik denk dat Europa hier iets tegenover moet stellen om concurrerend te blijven.”
Is er een Europese equivalent van de Inflation Reduction Act van de USA?
“Er is de Green Deal, maar die zet nog niet genoeg zoden aan de dijk. Er is geen equivalent zoals de Inflation Reduction Act. De signalen die ik krijg, zijn dat mensen en bedrijven zich daar erg zorgen om maken. Er zijn veel wensen, er wordt veel gepraat over wat we allemaal willen, maar er worden niet voldoende investeringen ingezet.”
Uitdagingen voor Huawei in de Energiesector
Yoyo-effect
“Het yoyo-beleid van de overheid vormt een uitdaging, niet alleen voor ons, maar voor de hele markt. Consumenten zien bijvoorbeeld dat de markt voor zonnepanelen de ene keer instort en de andere keer juist booming is. De hele sector heeft baat bij stabiel beleid.”
Geopolitiek
“In Europa is er een sterke wens voor strategische autonomie om alles zelf te doen. Maar in de praktijk zie je dat de ontwikkelingen in de Verenigde Staten en China veel sneller gaan dan hier. Neem bijvoorbeeld de discussie over Chinese zonnepanelen. Er wordt al lang over gesproken, maar het is moeilijk om hierin verandering te brengen.
Er zijn signalen die wijzen op een mogelijke handelsoorlog, wat voor niemand goed zou zijn, vooral niet voor de consument. De Chinezen zullen dit waarschijnlijk niet zomaar laten gebeuren en als er dan tegenmaatregelen komen, gaan we een richting op waar we niet blij van worden.”
Visie voor de Toekomst
“Ik verwacht dat onze mobieltjes weer naar Europa komen, de dat consumententak weer zal groeien. Ook verwacht ik dat de energietranstitietak Digital Power verder zal groeien. Voor de Automotive-tak is lastig te voorspellen hoe die zich zal ontwikkelen. Uiteindelijk zijn we in Europa voor de lange termijn. Het blijft echter een uitdaging vanwege de geopolitieke invloed op ons bedrijf en veel andere Chinese bedrijven. Ik verwacht niet dat dit binnen de komende paar jaar drastisch zal verbeteren. We zien nu al dat Huawei sterk groeit in opkomende markten zoals het Midden-Oosten, Afrika en Latijns-Amerika.
Oprichter Ren heeft Europa altijd gezien als onze tweede thuismarkt. Hoewel de aandacht wat is verschoven, is hij een groot liefhebber van Europa. Bij ons nieuwe hoofdkantoor in Dongguan heeft hij een soort mini-Europa gecreëerd, met replica’s van verschillende Europese steden.
Hoe het is als Nederlander bij Huawei
“Er werken op dit kantoor meer dan twintig verschillende nationaliteiten. Hoewel je kunt zien dat het een bedrijf is met Chinese oorsprong, voelt het toch echt als een internationaal bedrijf.
Deze diversiteit vind ik enorm boeiend; het verrijkt mijn baan en biedt een breder perspectief. Het is interessant om de verschillen te zien en je daaraan aan te passen. Als je hier werkt, moet je in staat zijn om die verschillen te zien als anders en niet als vreemd of goed of slecht.”
Wat zijn de kernwaarden van Huawei?
Onze kernwaarden weerspiegelen een sterke Chinese invloed. Het is typisch Chinees om niet snel op te geven. Perserverence is ook een van onze kernwaarden: doorzetten en voor de lange termijn gaan. Ook dedication, er echt voor gaan, zit diep verankerd in onze cultuur. Customer Centricity staat bij ons op nummer één; we gaan door het vuur voor onze klanten, dat heb ik nog nooit ergens meegemaakt zoals hier. Als een klant iets nodig heeft, gaan we er direct mee aan de slag. Dit leidt vaak tot nieuwe R&D-projecten, waarbij we oplossingen vinden die onze concurrentiepostie versterken.
Een laatste kernwaarde is Ontwikkeling, Continuous growth en reflectie, geworteld in de Chinese cultuur. We zijn constant bezig met zelfreflectie en evalueren of onze acties de juiste zijn en verbeterd kunnen worden.
Hoe ervaar je zelf de “tegenwind” als je vertelt dat je bij Huawei werkt?
“Ik ervaar dat zeker, misschien meer pesterig, dan dat vrienden het echt menen. Soms zit je te eten met ze en dan zeggen ze iets en dan is het in de zin van “of kan ik dit nu niet zeggen?”.
Als je vertelt dat je bij Huawei werkt vinden mensen het over het algemeen wel een beetje spannend, dat merk je wel. Echt hele negatieve reacties heb ik eerlijk gezegd toch nog niet gehad.”
Als Nederlander ben je gewend direct je mening te geven, is er ruimte om reflectie te geven?
“Dat is er zeker, het is belangrijk hoe je dat doet. Soms kunnen Nederlanders best wel lomp en ook bot zijn. Dat werkt niet. Hoe je dingen zegt, is belangrijk. Je kunt nog steeds een duidelijke boodschap geven in vriendelijke taal, dan komt het gewoon beter aan. Ook de setting is belangrijk. Soms is het niet handig om in publiek, in een grote setting met veel mensen erbij, dan je mening te geven. Soms kan je beter even wachten en dan achteraf door met de CEO mee te lopen je mening te geven. Dat leer je gaandeweg.”
