Kernenergie in China: Sleutel tot een duurzame toekomst
Peter Gill
Begin deze eeuw had China slechts 6 kerncentrales met een totaal vermogen van 5 gigawatt. Sindsdien heeft het land zijn kernenergie-capaciteit explosief uitgebreid tot 56 operationele kerncentrales met een totaal vermogen van 54 gigawatt. In het 11e Vijfjarenplan (2006-2010) werden de fundamenten gelegd voor deze snelle groei. Hierin werd actief de aanleg van kerncentrales bevorderd.
China’s kernenergie strategie
In 2012 was China de grootste bron van koolstofemissies ter wereld, wat een enorme uitdaging vormde voor het milieu en de volksgezondheid. In maart 2014 verklaarde Premier Hu Jintao, een ingenieur afgestudeerd aan de Tsinghua University, een ‘oorlog tegen vervuiling’ aan, refererend aan de hoge CO2-uitstoot. Hij kondigde aan vaart te maken met de sluiting van kolencentrales en voorspelde dat China tegen 2030 ongeveer 20% van zijn energie uit niet-fossiele brandstoffen zou halen. Deze ambitieuze doelstellingen benadrukken de cruciale rol van kernenergie in China’s streven naar een schonere energievoorziening. In tegenstelling tot Duitsland, dat zijn laatste drie kerncentrales in april 2023 heeft gesloten, blijft China investeren in zijn kernenergie-capaciteit en het uitbreiden ervan. Duitslands kerncentrale in Kalkar, oorspronkelijk een ambitieus project, is nu een pretpark; een ironisch gevolg van beleidsbeslissingen die de bouw stopzetten voordat de reactor in bedrijf ging. De tabel hieronder laat zien dat China eind 2023 op 18% hernieuwbare energie, waterkracht en kernenergie zit, dicht bij het doel dat het land zichzelf stelde in 2014. Omdat kernenergie het hele jaar door continue stroom levert, is het voor China minder uitdagend om energie uit niet-fossiele bronnen te produceren dan voor Duitsland. Daar komt bijna alle niet-fossiele energie uit zon- en windenergie, die niet continu beschikbaar zijn.
Kernenergie spelers en technologie
De drie ‘nuclear giants’ in China zijn de China National Nuclear Corporation (CNNC) 中核集团, China General Nuclear Power Corporation (CGN) 中广核 en State Power Investment Corporation (SPIC) 国家电投.
CNNC controleert de meeste activiteiten in de nucleaire sector, waaronder onderzoek en ontwikkeling, technisch ontwerp, uraniumexploratie en -winning, verrijking, brandstofproductie en afvalverwerking.
CGN is verantwoordelijk voor de ontwikkeling, bouw en exploitatie van kerncentrales met name in Guangdong provincie.
SPIC en richt zich op een breed scala aan energie opwekking zoals zon, wind, steenkool, gas, biomassa en kernenergie en is ook actief met aluminiumsmelterijen.
Aanvankelijk begon China met het importeren van nucleaire technologie uit Frankrijk, Canada en Rusland, met een sterke focus op Franse technologie. Nu komt de nieuwste technologie uit de VS ( Westinghouse) en Frankrijk, waarbij de AP1000 van Westinghouse een belangrijke basis vormt voor de ontwikkeling van China’s CAP1400 en CAP1000 reactoren.
De Hualong One 华龙一号, een derde-generatie kernreactor ontwikkeld door CNNC en CGN, begon in januari 2021 zijn commerciële werking in Fuqing, Fujian.
Volgens de Amerikaanse denktank Information Technology and Innovation Foundation loopt China voor op de Verenigde Staten in de ontwikkeling en uitrol van kostenefficiënte kleine modulaire reactoren (SMR’s), alsook wat betreft de inzet van zogenaamde vierde-generatie kernreactoren, welke veiliger en zuiniger zijn dan vorige generaties. De sterke punten van China in nucleaire innovatie liggen vooral in organisatorische, systemische en incrementele innovaties. Hoewel veel vierde-generatie nucleaire technologieën al jaren bekend zijn, is China in staat deze succesvol te implementeren door zijn staat ondersteunende aanpak.
China maakt ook grote vooruitgang met thoriumreactoren en drijvende kerncentrales. CNNC ontwikkelt bijvoorbeeld een thoriumreactor die efficiënter en veiliger is dan traditionele uraniumreactoren, met minder radioactief afval. Drijvende kerncentrales, zoals die van CNNC, kunnen energie leveren aan afgelegen gebieden en verminderen risico’s door hun mobiele ontwerp. China speelt ook een belangrijke rol in kernfusie-onderzoek met het Experimental Advanced Superconducting Tokama (EAST) project dat als doel heeft een stabiele kernfusiereactie te ontwikkelen. Hoewel hierin ook met buitenlandse partners wordt samengewerkt, is dit project minder internationaal dan ITER in Frankrijk. Deze innovaties laten China’s ambitie zien om wereldwijd een leidende rol te spelen in de toekomst van kernenergie.
Hualong One kernreactor, Fuqing Nuclear Power Plant, Fujian provincie 2017, (foto Xinhua/Jiang Kehong)
Uranium
Uranium is essentieel voor kernenergie en Kazachstan speelt een cruciale rol als grootste producent en houder van de grote uraniumreserves. Dit belang werd onderstreept door Xi Jinping’s eerste buitenlandse reis na de COVID-pandemie naar Kazachstan, wat de strategische band tussen beide landen benadrukt. Frankrijk voorziet zijn 56 kernreactoren van uranium voor het grootse deel uit Niger, Namibië en Kazachstan. Overal wordt de urgentie van de zoektocht naar alternatieve brandstoffen gevoeld. China richt zich daarom op thorium, een veelbelovende brandstof die meer beschikbaar is dan uranium en voordelen heeft zoals lagere afvalproductie en verhoogde veiligheid. De focus op thoriumreactoren is een strategische zet van China om op lange termijn de afhankelijkheid van uranium te verminderen en tegelijkertijd de duurzaamheid van zijn nucleaire programma te vergroten.
Chinese kerncentrales buiten China
De Hualong One staat centraal in China’s exportstrategie voor kernenergie. In 2016 stelde de CNNC voor om tegen 2030 een marktaandeel van 20% tot 30% te veroveren in 40 landen langs de Belt and Road-route. Dit lijkt een uitdagende doelstelling, wel is inmiddels de eerste kerncentrale operationeel in Pakistan; de Hualong One, de eerste Chinese kernreactor die in het buitenland is gebouwd. In 2023 heeft de regering-Biden de export van materialen voor kerncentrales naar China verder ingeperkt om te voorkomen dat ze voor militaire doeleinden worden ingezet. Deze maatregel onderstreept de toenemende spanningen tussen Washington en Beijing, die zich ook manifesteren in conflicten over spionage, mensenrechten en handelsbeperkingen. Naast de uitdaging van exportrestricties moet China rekening houden met de sterke concurrentie van de VS en Zuid-Korea, die profiteren van hun uitgebreide ervaring in de nucleaire sector. Gezien de huidige geopolitiek zullen we geen Chinese kerncentrales in West Europa zien, de tijd zal leren hoe snel het China lukt om meer kerncentrales buiten China neer te zetten.
China’s publieke perceptie over kernenergie
Sinds 2015 is de aandacht voor kernenergie op sociale media in China gegroeid, vooral door nieuwsberichten en online video’s. Enkele invloedrijke bloggers en media spelen een sleutelrol in de communicatie over kernenergie, waarbij de aandacht in de oostelijke kustgebieden veel groter is dan in het binnenland en het westen. De publieke perceptie richt zich vooral op technologische vooruitgang en kernongevallen, met over het algemeen een positieve houding ten opzichte van Chinese kernenergie-projecten en -technologieën. Net als in India, is in China nucleaire energie meer geaccepteerd dan in de meeste Westerse landen.
China’s toekomst voor kernenergie
China heeft zijn kernenergie-capaciteit de afgelopen jaren snel uitgebreid, met 56 operationele kerncentrales met een totaal vermogen van 54 gigawatt en 31 nieuwe kerncentrales in aanbouw. Deze groei ondersteunt China’s doel om tegen 2030 20% van zijn energie uit niet-fossiele bronnen te halen. Innovaties zoals de Hualong One reactor en vooruitgang in thorium- en drijvende kerncentrales benadrukken China’s ambitie om een leidende rol in de mondiale nucleaire sector te spelen.
Mocht China erin slagen om te concurreren met de VS, Zuid-Korea en Rusland, dan zijn de opkomende markten van de BRICS-landen (waarbij Saudi Arabië, Maleisië, Turkije en Thailand zich willen aansluiten) en landen die zijn aangesloten bij de Shanghai Cooperation Organization (SCO) kansen voor China’s nucleaire export. In elk geval zal China zijn positie versterken door te blijven investeren in technologie,en diplomatieke inspanningen en werken aan de energietransitie die het land nu versneld doormaakt.
Uit: West meets East: Understanding Chinese speaking societies
Peter Gill is auteur van West meets East: ‘Understanding Chinese speaking societies’
Peter studeerde werktuigbouw aan de TU Delft, bedrijfseconomie aan de Hogeschool Inholland en heeft in Shanghai en Taipei gewerkt. In zijn loopbaan werkte hij in de halfgeleiders, olie-industrie, mijnbouw, offshore wind en meest recentelijk bij TU Delft.
West meets East is een must-read voor nieuwsgierige geesten, die meer willen leren over vasteland China, Taiwan en Singapore. Je kan de overeenkomsten en verschillen zien tussen vasteland China en Duitsland, Taiwan en Nederland en Singapore en Denemarken. Het boek geeft middels infographics waardevolle inzichten in de Chinees sprekende samenlevingen en hun unieke kenmerken.
Het boek behandelt de volgende gebieden:
- Mensen en cultuur
- Leiderschap en economie
- Technologische vooruitgang en Innovatie
- Energie, toekomstige energie en voedselproblematiek
Het boek is te bestellen op https://peters-perspective.com/west-meets-east/
